Kaedah dan Teknik pengajaran

Kaedah dan Teknik pengajaran

Mengikut Kamus Dewan, Kaedah bermaksud cara atau aturan (membuat sesuatu), hukum atau prinsip. Justeru itu, sesuatu kaedah terdiri daripada sesuatu siri tindakan yang sistematik dan tersusun untuk mencapai sesuatu matlamat. Kaedah pengajaran adalah terdiri daripada beberapa langkah atau kegiatan yang mempunyai urutan yang tertentu. Pengajaran yang dimaksudkan ialah segala aktiviti seseorang untuk menghasilkan perubahan tindkah laku yang agak kekal dalam diri seseorang yang lain.

Kaedah pengajaran yang biasa digunakan di sekolah

- Kaedah Kuliah
- Kaedah Perbincangan
- Kaedah Penyoalan / Socratik
- Kaedah Inquiri penemuan / Eksperimen
- Kaedah Tunjukcara/Demonstrasi
- Kaedah Penyelesaian Masalah
- Kaedah Projek
- Kaedah Lawatan
- Kaedah Bercerita
- Kaedah Bermain
- Kaedah Kuiz
- Kaedah Lakonan
- Kaedah ProjekLatih tubi
- Kaedah Penyelesaian Masalah


DEFINISI

Menurut Kamus Dewan (edisi ketiga), teknik adalah kaedah mencipta sesuatu hasil seni seperti muzik, karang-mengarang dan sebagainya.Menurut Edward M. Anthony mendefinisikan teknik adalah satu muslihat atau strategi atau taktik yang digunakan oleh guru yang mencapai hasl segera yang maksimum pada waktu mengajar sesuatu bahagian bahasa tertentu.Mengikut Kamaruddin Hj. Husin & Siti Hajar Hj. Abdul Aziz dalam bukunya Pengajian Melayu III : Komunikasi Bahasa, teknik boleh didefinisikan sebagai pengendalian suatu organisasi yang benar-benar berlaku di dalam bilik darjah di mana ia digunakan untuk mencapai sesuatu objektif.Kesimpulannya,Teknik merupakan suatu alat yang digunakan oleh guru bahasa bagi menyampaikan bahan-bahan pengajaran yang telah dipilih untuk pelajar-pelajarnya. Teknik yang dipilih haruslah sejajar dengan kaedah yang digunakan dan seirama dengan pendekatan yang dianuti.

Teknik-teknik Pengajaran
1. Teknik main peranan
2. Teknik permainan
3. Teknik latih tubi
4. Teknik perbahasan
5. Teknik sumbangsaran
6. Teknik soal jawab
7. Teknik simulasi
8. Teknik drama
9. Teknik perbincangan
10. Teknik forum
11. Teknik dialog

TUJUAN TEKNIK

1. Menarik Minat murid
2. Mengekalkan perhatian
3. Membangkitkan ras ingin tahu

Dalam memilih Kaedah dan teknik yang digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran, seseorang guru haruslah bijak untuk menyesuaikan kaedah dan teknik tersebut sesuai dengan subjek dan kemahiran yang hendak disampaikan. Misalnya, kaedah pengajaran secara Inkuiri penemuan atau kaedah eksperimen lebih popular dan sesuai digunakan dalam pengajaran Sains berbanding pengajaran Bahasa.
Bagi pelajar pula, ia terbahagi kepada kaedah penyampaian secara:
i. Kaedah Individu
ii. Kaedah Berkumpulan


PENGAJARAN SECARA INDIVIDU

Pengajaran secara individu biasanya mengamalkan cara pengajaran yang menumpukan perhatian terus kepada seseorang murid tertentu dengan bahan-bahan pengajaran yang dikhaskan kepadanya. Pengajaran cara ini diasaskan kepada pengakuan bahawa seitap murid adalah berbeza dari segi intelek, minat, kecekapan, daya cipta, dan kebolehan-kebolehan lain. Kesemua pengajaran individu diwujudkan dengan mengambil kira perbezaan pencapaian serta kadar kepantasn murid. Pengajaran cara ini pada keseluruhannya bertujuan supaya murid-murid boleh belajar mengikut kemampuan sendiri. Pengajaran secara individu ini boleh dijalankan dalam dua bentuk mengikut tujuan dan objektifnya. Pertama ia boleh dilakukan seperti pengajaran biasa yang bertujuan untuk mengatasi masalah-masalah pembelajaran yang dihadapi oleh individu-individu tertentu. Biasanya, guru akan memberi perhatian yang teliti dan rapi kepada individu tersebut dan cuba membantunya untuk menyelesaikan masalah yang dihadapi. Untuk satu pembelajaran yang lebih berkesan, pengajran bentuk ini tidak menggalakkan jumlah bilangan murid yang besar kerana perhatian tidak dapat dilakukan sepenuhnya. Pengajaran secara individu ini amat sesuai untuk pengajaran pemulihan. Bentuk kedua yang boleh dilakukan ialah terhadap murid-murid yang maju dalam pembelajaran mereka. Pengajaran secara individu bukan bertujuan untuk memperkayakan pengalaman pembelajaran mereka. Biasanya, murid-murid akan menggunakan kebijaksanaan mereka sendiri untuk belajar tanpa bergantung sangat kepada guru. Hubungan murid dengan guru adalah paling minimal. Segala sumber pembelajaran dirancangkan supaya setiap pelajar mengkaji objektif pembelajarannya dan bertindak sendiri untuk mencapai objektif-objektif ini. Bahan-bahan belajar sendiri disusun dengan tujuan supaya murid akan mencapai kemajuannya sendiri mengikut kebolehan dan keupayaan masing-masing, dan untuk membolehkan murid-murid mencapai objektif mereka pada lain-lain masa. sistem ini menegaskan fleksibiliti dari segi masa, aktiviti-aktiviti diagnostik dan pemulihan, pemilihan bahan-bahan mengikut kemampuan sendiri serta tempat belajar dan cara mempelajarinya. Dalam sistem yang lengkap, media seperti bahan-bahan bercetak, bahan-bahan tayangan, filem slaid atau strip, pita rakaman video, dan lain-lain boleh digunakan. Aktiviti pengajaran terancang atau pukal pembelajaran sendiri adalah amat penting.


PENGAJARAN SECARA KUMPULAN

Pengajaran secara kumpulan meminta pengajaran guru dihadkan kepada murid-murid dalam satu-satu kumpulan tertentu. Lazimnya bahan-bahan yang digunakan adalah berbeza di antara satu kumpulan dengan satu kumpulan yang lain, dan pengajaran dijalankan dalam keadaan kerusi meja yang disusun secara berkelompok. Ada dua bentuk kumpulan yang boleh dilaksanakan dalam kelas. Pertama kumpulan mengikut kebolehan atau pencapaian, iaitu murid-murid yang lebih kurang sama taraf kebolehan mereka diletakkan dalam satu kumpulan berdasarkan keputusan ujian atau lain-lain cara pengukuran kebolehan otak murid-murid. Kedua, ialah kumpulan mengikut pelbagai kebolehan dan kecenderungan.

PENDEKATAN, KAEDAH, TEKNIK DAN STRATEGI PENGAJARAN.

Bertemu kembali.
Lihat kembali topik yang dibincangkan pada bulan Mei 2010.
Fokus perbincangan dan topik yang saya kemukakan sebenarnya masih lagi berkisar pada Tugas Rasmi Guru Sekolah Rendah yang ke-3 iaitu, Tugas Mengajar.
Perbincangan tentang tugas guru yang ke-3 ini iaitu sebagai tenaga pengajar amat luas untuk dibincangkan. Ia meliputi kemahiran yang diperlukan, teori-teori pendidikan, strategi, teknik dan kaedah pengajaran serta dasar-dasar dan program-program Jabatan Pelajaran seperti program LINUS, KIA 2M, NILAM PROTIM dan sebagainya. Pengetahuan, kefahaman dan kemahiran-kemahiran dalam perkara-perkara yang saya nyatakan inilah sebenarnya yang harus dimiliki oleh seorang guru yang masuk ke kelas untuk mengajar.

PENDEKATAN, KAEDAH, TEKNIK DAN STRATEGI PENGAJARAN?



Mok Soon Sang 1992, Pedagogi 2 m.s. 8

• Pendekatan – jalan yang diambil
• Kaedah – cara teratur, kemas & sistematik
• Teknik - kaedah membentuk teknik. Misalnya kaedah bercerita = teknik menyampaikan cerita (gaya); kemahiran menyampaikan cerita; pelbagai teknik.


1. Strategi Pemusatan Guru
2. Strategi Pemusatan Murid
3. Strategi Pemusatan Bahan Pelajaran


CIRI-CIRI STRATEGI PEMUSATAN GURU?

• Guru memainkan peranan penting
• Komunikasi sehala. Guru banyak bercakap.
• Kepimpinan guru secara autokratik
• Pencapaian objektif guru diutamakan
• Penyebaran ilmu pengetahuan lebih diutamakan daripada penyuburan nilai murni/perkembangan emosi.
• Penyampaian fakta secara menghafal. Pembelajaran berbentuk mengingat/menghafal.
• Interaksi di antara murid adalah pasif.
• Kaedah keseluruhan kelas.
• Murid-murid kurang kreatif/ tidak berinitiatif.•
Kaedah & Teknik – penerangan, demonstrasi, syarahan, kumpulan/pasukan, bercerita, keseluruhan kelas.


CIRI-CIRI STRATEGI PEMUSATAN MURID?

• Murid memainkan peranan penting
• Komunikasi dua hala. Guru menyoal/membimbing.
• Kepimpinan guru secara demokratik. Perbincangan/galakan murid memberi pendapat,
• objektif pencapaian murid diutamakan
• perkembangan murid secara menyeluruh/seimbang ( j.e.r.i.)
• Ujian formatif digunakan bagi membaiki kelemahan murid.
• Penyampaian guru untuk pembelajaran bermakna, memahami & membuat kesimpulan,
• Peluang interaksi di antara murid adalah positif (bekerjasama, bertolak ansur, tolong-menolong)
• Kaedah kumpulan/perbezaan & minat murid dipupuk,
• Murid-murid bersifat kreatif/ berinitiatif.
• Kaedah & Teknik – projek, inkuiri-penemuan, perbincangan, penyoalanan, penyelesaian masalah, simulasi, main peranan, sumbangsaran, kumpulan kecil dsb.


CIRI-CIRI STRATEGI PEMUSATAN BAHAN PELAJARAN?

• Bahan pelajaran memainkan peranan penting.Pergantungan kepada bahan untuk mencapai objektif pengajaran.
• Komunikasi/interaksi berlaku antara guru/bahan atau murid/bahan pembelajaran
• Kecekapan/kemahiran penggunaan bahan pengajaran-pembelajaran diutamakan
• Penekanan kepada jasmani, rohani, dan kognitif. Murid dilatih dalam kemahiran, kefahaman dan berdikari.
• Pengajaran bermakna, menarik dan berkesan.
• Peluang interaksi antara muid banyak. Sifat social yang positif dapat dipupuk melalui kaedah kumpulan kecil – ujikaji, projek, perbincangan dsb.
• Pengetahuan abstrak dapat dijadikan konkrit dengan adanya bahan-bahan pelajaran
• Kaedah & Teknik – komputer, bahan cetak, modul, buku teks, buku rujukan, kamus, perakam pita, carta, peta, geraf, spesimen, slaid, video, televisyen, projektor, dsb.

PENDEKATAN DAN STRATEGI KESEPADUAN?

• Penggabungjalinan
o Proses penyampaian beberapa kemahiran
o Kecekapan melaksanakan aktiviti – membaca, menulis, menghurai, mengira, mewarna, menyanyi, melukis, melabel, mengarang, becerita, berlakon dsb.
o Mendengar, lisan, membaca dan menulis secara bersepadu
o Kemahiran matematik digabungjalinkan dengan kemahiran bahasa
o Ciri-ciri gabugjalin:
 Integrasi beberapa kemahiran
 Prosesnya bersepadu dan menyeluruh
 Aktiviti dipelbagaikan dengan menarik
 Kemahiran utama menjadi fokus
 Organisasi kemahiran fleksibel
 Kemahiran diintegrasikan saling kukuh mengukuh antara satu sama lain.
o Cara mengguna gabungjalin
 Mengenalpasti kemahiran utama & kemahiran sampingan
 Kemahiran utama diberi fokus
 Kemahiran-kemahiran sampingan dikuasai dahulu untuk kukuhkan kemahiran utama
 Kemahiran utama digunakan di peringkat perkembangan pelajaran, kemahiran sampingan digunakan di semua peringkat pelajaran
 Strategi penggabungjalinan kemahiran hendaklah dirancangkan berdasarkan objektif pelajaran, kebolehan & pencapaian murid.
 Kemahiran-kemahiran diintegrasikan dalam urutan yang sesuai. Setiap kemahiran hendaklah dikaitkan dengan kemahiran yang berikutnya secara lojikal.

• Penyerapan
o Proses mengintegrasikan unsur-unsur isi kandungan daripada dua atau lebih mata pelajaran dalam sesuatu pelajaran
o Isi matapelajaran sains dan kajian tempatan diserap menjadi isi mata pelajaran bahasa.
o Pendidikan moral, Pendidikan seni, Pendidikan jasmani & Muzik juga diserapkan dalam program bahasa sebagai aktiviti sokongan.
o Geografi, Sejarah, Kesihatan dan pendidikan moral diserapkan secara bersepadu dalam Sains /Kajian Tempatan.
o Penerapan Nilai murni , kurikulum akademik disepadukan dengan kokurikulum, kurikulum formal disepadukan dengan kurikulum tak formal.
o Ciri-ciri penyerapan :
 Mengandungi beberap unsur ilmu pengetahuan
 Berbagai unsur diserapkan dalam satu matapelajaran
 Bilangan mata pelajaran dalam penyerapan fleksibel
 Organisasi isi kandungan - Unsur utama dan unsur sampingan
 Proses penyerapan boleh berlaku serentak dengan proses penggabungjalinan.


PENDEKATAN DAN STRATEGI PENGAJARAN INDUKTIF
• Mengumpul dan mentafsir maklumat-maklumat kemudian membuat generalisasi/kesimpulan
• Bermula dengan memberi beberapa contoh yang khusus
• Contoh-contoh mempunyai prinsip yang sama
• Murid dibimbing memikir, mengkaji, mengenalpasti & mentafsir maklumat untuk membuat generalisasi/kesimpulan
• Matematik, bahasa dan sains banyak menggunakan pengajaran induktif
• Kaedah inkuiri-penemuan diamalkan apabila mengajar sains
o Contoh kusus ikan emas, udang, sotong, berudu
o Memerhati & mengkaji – bernafas melalui insang
o Mentafsir dan membuat generalisasi – Haiwan hidup dalam air mempunyai insang untuk bernafas.
• Prinsip Penggunaan Strategi Pengajaran Induktif
o Sediakan contoh-contoh yang sesuai
o Soalan-soalan disediakan untuk membimbing membuat kesimpulan
o Guru tidak menghuraikan isi pelajaran, murid dibimbing untuk mencari kesimpulan
o Jenis contoh khusus dipelbagaikan tetapi mengandungi ciri yang sama
o Contoh-contoh khusus yang dipilih haruslah sesuai & mencukupi.
o Murid-murid digalakkan memberi contoh yang sama
o Guru tidak harus memberi contoh sekaligus
o Sediakan alat bantu mangajar
o Penggunaan deria-deria murid dalam aktiviti – lihat, dengar, hidu & sentuh.
o Pengajaran mengikut urutan yang tepat – contoh-contoh spesifik membawa kepada kesimpulan umum.


PENDEKATAN DAN STRATEGI PENGAJARAN DEDUKTIF

• Strategi Pengajaran Deduktif merupakan kaedah mengajar yang kompleks kerana murid perlu memperolehi kefahaman yang mendalam /mencukupi serta berupaya memilih rumus, hukum, teorem, peraturan yang telah dipelajari dengan tepat untuk diaplikasi pada contoh-contoh khusus.
• Bermula daripada berberapa rumus, prinsip, hukum, teorem/peraturan
• Digunakan kesimpulan baru, generalisasi baru daripda rumus, hukum, peraturan
• Proses pengajaran:
o Prinsip/rumus
o Kaedah deduktif
o Aplikasi rumus/prinsip
o Mendapat rumus baru, prinsip baru dsb.
o Guru memberi tahu murid objektif pelajaran pada peringkat awal,
o Murid dibimbing mengingat kembali hukum, prinsip, teori, peraturan bagi mendapat kesimpulan yang baru/ menyelesaikan masalah.